Ο σπουδαίος πρωτοπόρος και ιδρυτικό μέλος των Velvet Underground Λου Ριντ πέθανε σε ηλικία 71 ετών το 2013. Βέβαια, όπως συμβαίνει με τους θρύλους, δεν πέθανε ποτέ.
Η επιδραστικότητα του Λου Ριντ είναι ανυπολόγιστη, τα λόγια, οι συνθέσεις και οι εμφανίσεις του είναι κοινή πολιτιστική κληρονομιά στην ύφανση ενός ‘αντι-‘ 20ου αιώνα.
«Tα πράγματα φαίνεται ότι τελειώνουν, πριν καν ξεκινήσουν. Aς κάνουμε αυτό που φοβόμαστε περισσότερο. Αυτό που μας αναστατώνει. Αυτό που κάνει τα μάτια μας να δακρύζουν» έλεγε ο εμβληματικός θρύλος που όρισε την βιομηχανία του θεάματος του 20ου αιώνα, και συνεχίζει.
Με αφορμή την επέτειο θανάτου του Λου Ριντ απαριθμούμε 24 πράγματα για τον πρωτεργάτη της ροκ όπως θα έπρεπε να είναι.
1. Οι γονείς του τον υπέβαλαν σε θεραπεία με ηλεκτροσόκ τρεις φορές την εβδομάδα για να «θεραπεύσουν» τις ομοφυλοφιλικές του τάσεις όταν ανακάλυψαν τις προτιμήσεις του κατά την διάρκεια της εφηβείας στο Μπρούκλιν την δεκαετία του 60.
Οι Εβραίοι γονείς του (το πραγματικό του όνομα ήταν Ραμπίνοβιτς) τον οδήγησαν στον ψυχίατρο ο οποίος τον υπέβαλε για έξι ολόκληρους μήνες σε ηλεκτροσόκ τρεις φορές την εβδομάδα, χορηγώντας του και διάφορα ψυχοφάρμακα -τότε η ομοφυλοφιλία ήταν ασθένεια για ένα κομμάτι της δυτικής ψυχιατρικής που έπρεπε να αντιμετωπιστεί με σκληρή θεραπευτική αγωγή. Ο Λου Ριντ εξιστορεί μουσικά και στιχουργικά την εμπειρία του στο Kill Your Sons (Σκότωσε τους Γιους Σου) λέγοντας τα παρακάτω:
All your two-bit psychiatrists / Are giving you electroshock / They said they’d let you live at home with mom and dad / Instead of mental hospitals / But every time you tried to read a book / You couldn’t get to page seventeen / Cos you forgot where you were / So you couldn’t even read.
2. Ο Λου Ριντ δεν ήθελε να δουλεύει τα Χριστούγεννα. Αποφασισμένος με τη μπάντα του, τους Velvet Underground, να μην εργαστούν στην αργία των Χριστουγέννων αποφάσισαν να ερμηνεύσουν το «The Black Angel’s Death Song» στη σκηνή του Café Bizarre, του κλαμπ στο Greenwich Village που έκαναν τακτικές εμφανίσεις. Ο ιδιοκτήτης του CB τους είχε ξεκαθαρίσει ότι αν τους άκουγε να ερμηνεύουν το τραγούδι ακόμη μια φορά στη σκηνή, θα τους έδειχνε την πόρτα εξόδου.
3. Ο Λου Ριντ εργάστηκε στη λογιστική εταιρεία του πατέρα του για 40 δολάρια την εβδομάδα, μετά την αποχώρηση του από τους Velvet Underground. Δουλειά του ήταν να δαχτυλογραφεί βαρετά έγγραφα. Ένα χρόνο μετά υπέγραψε με την RCA για το πρώτο του σόλο άλμπουμ που τον καθιέρωσε.
4. Το στοματικό σεξ δεν ήταν ταμπού για αυτόν. Το τραγούδι του «Walk On The Wild Side» με τους στίχους «But she never lost her head / Even when she was give head» από το «Walk On The Wild Side» κανονικά θα έπρεπε να απαγορευτεί από τους λογοκριτές του BBC το 1972 αλλά οι Βρετανοί δεν γνώριζαν τι σημαίνει η έκφραση «give head». Το έμαθαν πολύ μετά.
5. Όταν δεν ήθελε να παραστεί σε συνεντεύξεις για να γλυτώσει το βασανιστήριο των ανόητων ερωτήσεων, ο Λου Ριντ έστελνε ένα roadie (έναν σωσία του και fan) που του έμοιαζε στη θέση του. Οι περισσότεροι δεν καταλάβαιναν τη διαφορά.
«Τι σημαίνει ξεπουλήθηκα; Αν θεωρείς το ροκ εν ρολ ως αντικαθεστωτικό και επαναστατικό, δεν θα έβγαζες ποτέ δίσκο. Δες ποιοι σε ηχογραφούν – οι ίδιοι άνθρωποι που φτιάχνουν πυραύλους»
6. Μετά από κάποια αμφιλεγόμενο σχόλια του που θεωρήθηκαν αντισημιτικά ο Λου Ριντ ρωτήθηκε «αν ήταν Εβραίος». «Φυσικά» απάντησε. «Όλοι οι επιτυχημένοι δεν είναι Εβραίοι;»
7. Ο Λου Ριντ δεν ήθελε να του λένε τι να κάνει. Όταν το 1979 ο Ντέβιντ Μπόουϊ του είπε να «καθαρίσει από τα ναρκωτικά» στη διάρκεια ενός δείπνου ο Λου Ριντ του είπε να «μην του ξαναπεί ποτέ κάτι τέτοιο».
8. Ο Λου Ριντ δεν ήθελε να βλέπει τα πρόσωπα των fan του. Τουλάχιστον όχι πάντα. Αυτό αποκάλυψε ο ίδιος όταν κάποια στιγμή ρωτήθηκε γιατί φορούσε σχεδόν πάντα γυαλιά ηλίου στη σκηνή. «Για να μην σας βλέπω» είχε πει.
9. Ο Λου Ριντ πέθανε δύο φορές. Το 2001 ραδιοφωνικοί σταθμοί των ΗΠΑ ανέφεραν εσφαλμένα τον θάνατο του μετά από email το οποίο ήταν φάρσα από κάποιον που υποτίθεται ότι δούλευε στο πρακτορείο ειδήσεων Reuters. Η ανακοίνωση ισχυριζόταν ότι ο Λου Ριντ βρέθηκε νεκρός στο διαμέρισμά του μετά από υπερβολική δόση παυσίπονου.
«Κάνω ναρκωτικά επειδή στον 20ο αιώνα, στην τεχνολογική εποχή που ζούμε στις πόλεις, υπάρχουν συγκεκριμένες ουσίες που πρέπει να λαμβάνεις για να μπορείς να συνεχίσεις τη ζωή σου σαν ένας απλός άνθρωπος των σπηλαίων»
10. Η εμφάνιση του τις 22 Νοεμβρίου 1974 στο Winterland του Σαν Φρανσίσκο ήταν «βέβηλη». Όταν ερμήνευε το τραγούδι «Heroin» ο Ριντ έβγαλε μια υποδερμική βελόνα, ένα κουτάλι, ένα σπίρτο, ένα λάστιχο και έκανε ένεση στο μπράτσο του. Ποτέ κανείς δεν έμαθε αν είχε «χτυπήσει» ηρωίνη.
11. Ο Λου Ριντ θεωρούσε τους Beatles «σκουπίδια» και τους Doors «ψεύτικους». «Ξέρω ότι αυτό ακούγεται προκλητικό, αλλά οι υπόλοιποι δεν μας έφταναν ούτε στο μικρό μας δαχτυλάκι» είχε πει αναφερόμενος στους Velvet Underground σε μια συνέντευξη στον Τζο Σμιθ το 1987.
«Ποτέ δεν μου άρεσαν. Τους θεωρούσα σκουπίδια» είχε πει για τους Beatles ενώ αναφερόμενος στους Doors είχε ξεκαθαρίσει ότι «Όσες μπάντες ήθελαν να κάνουν κάτι ‘ανώτερο’, και το βάφτιζαν ’κουλτούρα’, κατέληγαν στο να παράγουν ένα ηλίθιο αποτέλεσμα, χειρότερο και από ηλίθιο rock & roll. Μιλάω ας πούμε για τους Doors, ήταν μια τέτοια περίπτωση”.
Ωστόσο είχε να πει ένα δύο καλά λόγια για τον Τζον Λένον. Αναφερόμενος στο «Mother» του Λένον ο Ριντ είπε ότι το θεωρεί ένα από τα καλύτερα τραγούδια που άκουσε ποτέ.
12. «Κάνω ναρκωτικά επειδή στον 20ο αιώνα, στην τεχνολογική εποχή που ζούμε στις πόλεις, υπάρχουν συγκεκριμένες ουσίες που πρέπει να λαμβάνεις για να μπορείς να συνεχίσεις τη ζωή σου σαν ένας απλός άνθρωπος των σπηλαίων», είχε δηλώσει ο Λου Ριντ σε συνέντευξη που είχε δώσει στον Λέστερ Μπανγκς.
13. Ο Λου Ριντ έχει μπει δύο φορές στο Rock and Roll Hall of Fame . Μία ως μέλος των Velvet Underground το 1996 και μία ως σόλο καλλιτέχνης το 2015. Στην τελετή μίλησε για αυτόν η τελευταία σύντρφος του Λόρι Άνετρσον. Είπε αυτά:
14. Ο Λου Ριντ συνεργάστηκε με τους Metallica στο τελευταίο ολοκληρωμένο του έργο πριν τον θάνατο του, τον Οκτώβριο του 2013. Η συμμετοχή του στο άλμπουμ της μπάντας κυκλοφόρησε στις 31 Οκτωβρίου 2011. Η συμμαχία τους δεν εκτιμήθηκε από κριτικούς, ωστόσο σε συνέντευξη του ο ντράμερ των Metallica Λαρς Ούλριχ την υπερασπίστηκε.
«Ήμασταν και οι δύο outsiders. Δεν αισθανθήκαμε ποτέ άνετα να ακολουθήσουμε τον ίδιο δρόμο με τους άλλους. Ο Λου Ριντ είναι ο νονός του να είσαι outsider, να είσαι αυτόνομος, να βαδίζεις με το δικό σου ρυθμό, να κάνεις κάθε έργο διαφορετικό από το προηγούμενο και να μην αισθάνεσαι ποτέ ότι έχεις ευθύνη σε κανέναν άλλο εκτός από τον εαυτό σου».
Το video είναι σκηνοθετημένο από έναν εμβληματικό σκηνοθέτη, όπως και του πρέπει. Ο Ντέραν Αρονόφσκι άλλωστε είναι ένας από τους πολλούς που θεωρούν ότι αν δεν υπήρχε ο Λου Ριντ δεν θα υπήρχε η ανάταση του ροκ.
15. Ο Λου Ριντ είχε διαγνωστεί με διπολική διαταραχή και είχε αρκετά μανιοκαταθλιπτικά επεισόδια σε όλη του τη ζωή.
16. Ο Λου Ριντ δήλωνε ανοιχτά ομοφυλόφιλος σε καιρούς που μπορούσε να του στοιχίσει την καριέρα του, στα 70s. Ωστόσο είχε παντρευτεί με γυναίκες τρεις φορές και κρατούσε πάντα τη σεξουαλικότητα του ένα μυστήριο που δεν έπρεπε να αφορά και κανέναν.
Ο πρώτος γάμος του ήταν με την Μπέτιε Κρόνσταντ (1973), ο δεύτερος γάμος με τη Βρετανίδα σχεδιάστρια Σίλβια Μοράλες (1980) και ο τρίτος (και μάλλον πιο ειλικρινής και σπουδαίος) με τη Λόρι Άντερσον –ένα άλλο σπουδαίο κεφάλαιο της μουσικής σκηνής- το 2008. Ο Lou Reed είχε επίσης έναν μη επίσημα αναγνωρισμένο γάμο με την τρανς σύντροφό του, Ρέιτσελ, το 1977.
17. Η σχέση του με τη ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα ήταν παρούσα στην καριέρα του. Το «Walk on the Wild Side» ήταν αφιερωμένο στους cross-dressers που έρχονται στη Νέα Υόρκη και γίνονται ιερόδουλες. Συχνά χρησιμοποιούσαν την έκφραση: «Take a walk on the wild side» σε υποψήφιους πελάτες. Κάθε στίχος μιλάει για ένα υπαρκτό πρόσωπο και όλοι ήταν πραγματικοί drag queens που εμφανίστηκαν στην ταινία του Warhol το 1972 «Women In Revolt».
18. Ο Λου Ριντ αγαπούσε να διαβάζει ποίηση, ήταν και έμπνευση του. Ο σπουδαίος μουσουργός συχνά αναφερόταν στο έργο του ποιητή Ντέλμορ Σβάρτζ και συγκεκριμένα στο έργο του «In Dreams Begin Responsibilities».
«Απλή γλώσσα, πέντε σελίδες, ό,τι πιο εκπληκτικό έχω διαβάσει μέχρι σήμερα. Είναι απλά απίστευτο. Φανταστείτε να μπορείτε να κάνετε κάτι τέτοιο με την απλή γλώσσα που είναι διαθέσιμη σε οποιονδήποτε. Είναι συγκλονιστικό. Τώρα φανταστείτε να το βάλετε σε ένα τραγούδι. Είναι τόσο απλό που καταντάει γελοίο» είχε πει.
19. Ο εμβληματικός μουσικός παραγωγός Μπράϊαν Ίνο είχε πει κάποτε για την εμβληματική επιρροή του Λου Ριντ και της μπάντας των Velvet Underground στη μουσική παραγωγή του 20ου αιώνα. «Το πρώτο άλμπουμ των Velvet πούλησε μόνο 10.000 αντίτυπα, αλλά όλοι όσοι το αγόρασαν φτιάξανε και από ένα συγκρότημα».
20. Ο Λου Ριντ ήταν φόβος και τρόμος για τους δημοσιογράφους καθώς συχνά είτε αδιαφορούσε για τις ερωτήσεις που του απηύθυναν, είτε απλά τους κορόϊδευε στα μούτρα. Με τη φήμη του «ζόρικου» να τον συνοδεύει σε συνεντεύξεις τύπου ο Ριντ ήταν ένα πρόσωπο που πολλοί απέφευγαν όπως ο διάβολος το λιβάνι. Ωστόσο ο Λου Ριντ έβαλε τα πράγματα στη θέση του το 1996 μιλώντας στον The Guardian.
«Όλα αυτά που ακούγονται ότι δεν μου αρέσουν οι δημοσιογράφοι δεν αληθεύουν. Απλώς δεν μου αρέσει να μιλάω για τον εαυτό μου. Γιατί να το κάνω; Θέλω να πω, αυτό είναι πραγματικά δουλειά. Δεν ακούω τα δικά μου κομμάτια. Γιατί να το κάνω; Τα ξέρω ήδη. Θα προτιμούσα να ακούσω κάτι καινούργιο».
21. O Λου Ριντ δεν ήθελε τους πολέμους. Όταν κλήθηκε να υπηρετήσει στις ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ απείλησε με ένα όπλο έναν αξιωματικό στρατολόγησης στο Syracuse University. Το όπλο δεν ήταν οπλισμένο αλλά ο Ριντ κατάφερε να απαλλαγεί από την υπηρεσία στο θάνατο.
Το «Walk on the Wild Side» ήταν αφιερωμένο στους cross-dressers που έρχονται στη Νέα Υόρκη και γίνονται ιερόδουλες. Κάθε στίχος μιλάει για ένα υπαρκτό πρόσωπο και όλοι ήταν πραγματικοί drag queens που εμφανίστηκαν στην ταινία του Warhol το 1972 «Women In Revolt».
22. Ο Λου Ριντ δεν εκτιμούσε ιδιαίτερα τις γνώμες των κριτικών για το έργο του. «Ξέρω ποια είναι τα μειονεκτήματά μου. Αυτό που έχω να μάθω το μαθαίνω από το κοινό. Έχω μάθει πολλά πράγματα από το κοινό» είχε πει », είχε πει στον δημοσιογράφο Μπρους Πόλοκ.
23. Απαντώντας στους επικριτές του που τον έχρισαν ως πουλημένο μετά από διαφημιστικό σποτ για να πουλήσει σκούτερ ο Λου Ριν είπε το αποστομωτικό:
«Τι σημαίνει ξεπουλήθηκα; Αν θεωρείς το ροκ εν ρολ ως αντικαθεστωτικό και επαναστατικό, δεν θα έβγαζες ποτέ δίσκο. Δες ποιοι σε ηχογραφούν – οι ίδιοι άνθρωποι που φτιάχνουν πυραύλους» είχε πει στο GQ.
24. Ο Λου Ριντ έπασχε από ηπατίτιδα και διαβήτη για πολλά χρόνια. Λάμβανε θεραπεία με ιντερφερόνες αλλά ανέπτυξε καρκίνο του ήπατος. Τον Μάιο του 2013, υποβλήθηκε σε μεταμόσχευση ήπατος στην κλινική του Κλίβελαντ. Στις 27 Οκτωβρίου 2013 πέθανε από ηπατική νόσο στο σπίτι του στο East Hampton της Νέας Υόρκης, σε ηλικία 71 ετών. Αποτεφρώθηκε και η στάχτη παραδόθηκε στην οικογένειά του.